Sterilizasyon, çoğunlukla dezenfeksiyona benzer bir anlamla bir şeyi mikroorganizmalardan arındırma yöntemini ifade eder. Sterilizasyonun bir diğer anlamı ise kişilerin cinsel tatmine ulaşmasını engellemeksizin üreme yeteneklerinin ortadan kaldırılması için yapılan tıbbi müdahaledir. Bu yöntemde kişiler üreme yeteneklerini kaybetseler de cinsel tatmine ulaşma yeteneklerinde bir değişim görülmez.
Tıbbi bir sakınca olmaması halinde on sekiz yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücü bulunan herkes kendi istekleriyle sterilizasyon ameliyatı olabilir.
Erkeklere uygulanan sterilizasyon ameliyatına vazektomi denir. Vazektomi yalnızca üroloji, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile Sağlık Bakanlığı tarafından açılan kurslara katılıp yeterlilik belgesi almış pratisyen hekimler tarafından yapabilir. Bu ameliyatlar üroloji, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı hekimler tarafından yapılacaksa sayılan hekimlerin mesleklerini uyguladıkları yerde/ifa yerinde yapılır. Yeterlilik belgesi almış pratisyen hekimler ise bu ameliyatı yalnızca kamuya bağlı tedavi kurumlarında yapabilir.
Kadınlara uygulanan sterilizasyon ameliyatına tüp ligasyonu adı verilir. Tüp ligasyonu yalnızca genel cerrahi veya kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından yapılabilir. Bu ameliyat kamuya bağlı tedavi kurumları ile özel hastanelerde yapılabilir.
Sterilizasyon ameliyatları cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma sağlamaz. Geri dönüşü olmayan veya güç olan ameliyatlardır. Bu sebeple hastalara işlem öncesi yeterli danışmanlık verilmesi gerekir. Ne var ki düşük maliyetli bir doğum kontrol yöntemi olarak görülmektedir.
Sterilizasyon yaptıracak kişiler evli iseler ameliyatın yapılması için eşlerinin de rızası gerekir. Ne var ki eşin izin verdiğine dair belgeyi sağlık kuruluşuna bizzat sunması şart değildir. İmzanın eşe ait olmasına ilişkin hukuki sorumluluk sterilizasyon ameliyatı yaptıracak kişiye aittir.
KAYNAKÇA
Nüfus Planlaması Hakkında Kanun m.4, 6.
Rahim Tahliyesi ve Sterilizasyon Hizmetlerinin Yürütülmesi ve Denetlenmesine İlişkin Tüzük m.10, 11, 12, 13, 15.
Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, Mart 2000, https://www.ttb.org.tr/sted/sted0300/030011.html (20.2.2022)
Comments