Daha önceki yazılarımızda da anlattığımız gibi sağlık okuryazarlığı bireyin, temel sağlık bilgi ve hizmetlerine erişebilmesi, anlayabilmesi, yorumlayabilmesi ve öğrendiklerine uygun davranabilmesini kapsamaktadır. Sağlık okuryazarlığının önemi, artan nüfus, doktor-hasta ilişkisinin değişmesi ve bilgiye erişimin kolaylığı ile birlikte artmaktadır. Ülkemizde nüfus artışı ile birlikte sağlık hizmetlerine erişimin zorlaşması ne yazık ki herkesin yaşadığı bir gerçek. Bununla birlikte internetteki bilgilere daha kolay erişilmesiyle, insanların doktorlara karşı duyduğu güven ve “doktor ne derse doğrudur” algısında değişimler gözlenmektedir. Bilgiye erişimin kolay olması ve diğer nedenler, sağlık okuryazarlığının öneminin daha da arttığını göstermektedir.
Agency for Health Care Research and Quality Raporuna göre, düşük sağlık okuryazarlığı, ölüm riskinin artması ve acil ziyaretlerinin artması ile yakından ilişkilidir. Düşük sağlık okuryazarlığı olan kişiler, sağlık hizmetlerinden daha fazla faydalanıp hastaneye yatırılmaya daha eğilimlilerdir.
Araştırma sonuçları düşük sağlık okuryazarlığı hakkında ne söylüyor?
Aşağıda sağlık okuryazarlığı ve sonuçları hakkında yapılmış bazı araştırmaların sonuçlarını bulabilirsiniz.
Sağlık okuryazarlığı seviyesi düşük olan kişilerin grip aşısı olma ihtimalleri ve medikal yazıları anlama seviyeleri daha düşük olurken ilaçları yanlış bir şekilde alma olasılıklarının da daha fazla olduğu gözlenmektedir (Bennett vd, 2008).
Sınırlı sağlık okuryazarlığı olan kişiler, sağlıklarının daha kötü olduğunu belirtirken önleyici sağlık uygulamalarını daha az kullanmaktadırlar (Kindig vd, 2004).
Düşük sağlık okuryazarlığının kanser üzerinde olumsuz etkileri olduğu gözlenmiştir: kanser hastalığı olan kişiler düşük sağlık okuryazarlığı düzeyine sahipse daha ileri evrelerde teşhis konulurken, bu kişiler tarafından tedavi seçeneklerinin tam olarak anlaşılmadığı gözlenmiştir. Ayrıca tedavi süreci ile ilgili belgelerin fazla karmaşık olması nedeniyle düşük sağlık okuryazarlığı seviyesine sahip kişilerin tedaviyi kabul veya reddetme kararının olumsuz olarak etkilendiği gözlenmiştir (Davis, Williams, Marin, Parker & Glass, 2002).
Sağlık okuryazarlığınızı artırmak ve bu konuda haklarınızı öğrenmek için bizi sosyal medya hesaplarımızdan ve blog yazılarımızdan takip etmeyi unutmayın!
Instagram: https://www.instagram.com/saglikhaklari/
YouTube: http://youtube.com/channel/UCPIenKC5LL32qnagfpAsd1Q
Facebook: https://www.facebook.com/saglikhaklari
Kaynakça
Agency for Health Care Research and Quality (AHRQ). 2011. Health Literacy Interventions and Outcomes: an Update of the Literacy and Health Outcomes Systematic Review of Literature, 2011
Bennett IM, Chen J, Soroui JS, et al. The contribution of health literacy to disparities in self-rated health status and preventive health behaviors in older adults.(link is external) Annals of Family Medicine, 2009, May-Jun; 7(3):204-11.
Davis, T. C., Williams, M. V., Marin, E., Parker, R. M., & Glass, J. (January 01, 2002). Health literacy and cancer communication.(link is external)
Ca: a Cancer Journal for Clinicians, 52, 3.)
Institute of Medicine and Nielsen-Bohlman, L., Panzer, A. M., Kindig, D. A., Health Literacy: A Prescription to End Confusion
Comments