Demansın en yaygın sebeplerinden biri olan Alzheimer, beyindeki hücre içi ve hücreler arası bağlantı kaybına ve beyinde zararlı metabolitlerin birikimine sebep olan bir hastalıktır ve bellek, öğrenme gibi zihinsel becerilerde bozulmaya neden olur. Genellikle yaşlılarda görülen bir hastalıktır. İlk olarak 1907 yılında Alman hekim Alois Alzheimer tarafından tanımlanmış ve hastalığa onun ismi verilmiştir.
Hastalığın neden ortaya çıktığı hakkında pek çok araştırma yürütüldüyse de kesin bir sebep ortaya konamamıştır. Hastalığın belirtilerinin tanınması, tedavi ve bakım olanaklarının geliştirilmesi için tüm dünyada 21 Eylül “Alzheimer Günü” olarak kabul edilmiş ve toplumsal farkındalığın artırılması amaçlanmıştır.
Alzheimer hastalığının ortaya çıkışındaki en büyük etken yaş ve genetik yatkınlık faktörleridir. Bununla beraber yaşam alışkanlıkları da hastalığın ortaya çıkışında önemli bir rol oynamaktadır. Zihni yeterince zinde tutmamak, sağlıksız beslenmek, yetersiz fiziksel aktivite, zararlı madde kullanmak gibi pek çok riskli davranış da hastalığın ortaya çıkmasında rol oynar. Hipertansiyon, kan yağlarında yükseklik, kalp hastalıkları, şeker hastalığı gibi etkenler de bu hastalığın ortaya çıkma oranını neredeyse üç kat daha artmaktadır.
Alzheimer tedavisinde, çoğu nörolojik hastalıkta olduğu gibi, korunma ve erken tedavi yöntemleri en önemli yaklaşımları oluşturmaktadır. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve aktif bir zihinsel hayat en önemli koruyucu faktörlerdendir.
Alzheimer hastalığı yavaş ilerleyen, ancak zaman içinde günlük yaşamı etkileyerek, hastayı geri dönülmez bir biçimde bakıma muhtaç bırakan bir hastalık olduğu için hastalarının bakımında görev alan kişiler ve hasta yakınları, hastalık sürecinden en az hastanın kendisi kadar etkilenmekte ve yıpranmaktadır. Hastalığın başlangıç evresinde isimler ve tarihler gibi basit sayılabilecek detaylar unutulmaya başlanırken, devam eden süreçte bu durum yemek yiyememe ve dışkıyı tutamamaya kadar ilerleyebilir.
Tedavi edici yöntemlerinin hastalara uygulandığı kadar hasta yakınlarına da psikolojik destek sağlanması gerekmektedir. Toplumsal farkındalığın artması ve hastalık hakkındaki bilgilerin yaygınlaşmasının hasta ve hasta yakınlarına yarar sağlayacağına şüphe yoktur.
Kaynak
Öztürk, G. B., & Karan, M. A. (2009). Alzheimer hastalığının fizyopatolojisi. Klinik gelişim, 22(3), 36-45.
Öztürk, Ş. Dünya alzheimer günü sağlıklı yaşlanmak, hatıralarla zenginleşmek. Erişim adresi: https://www.noroloji.org.tr/haber/195/dunya-alzheimer-gunu-saglikli-yaslanmak-hatiralarla-zenginlesmek-prof-dr-sere
コメント