Eldeki yazı, basın kavramının çerçevesini çizdikten sonra sağlık çalışanı haklarına yönelik basın organlarının mevcut politikaları ve geliştirilebilecek hususlar üzerine öneriler içermektedir.
Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlüğü’ne göre basın ; ‘’gazete, dergi gibi belirli zamanlarda çıkan yazılı yayınların bütünü, matbuat ‘’olarak tanımlanmakla bu yayınlarda emek veren tüm çalışanlar ‘’basın çalışanı ‘’ adıyla anılmaktadırlar. Basın çalışanlarına ilişkin ana düzenlemelerden biri uygulamada Basın İş Kanunu adıyla bilinen, 5953 Sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’dur.
Bu kanunun 1. maddesi ;
‘’Bu Kanun hükümleri Türkiye'de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarında her türlü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve İş Kanunundaki "işçi" tarifi şümulü haricinde kalan kimselerle bunların işverenleri hakkında uygulanır.
Bu Kanunun şümulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara gazeteci denir.’’ şeklinde düzenlenerek İş Kanunu kapsamı dışındaki sayılan yayın araçlarında çalışan herkes kapsama alınmıştır.
1948'de kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 25.maddesinde;
"1. Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. Herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir. diyerek en temel hak olan "yaşam hakkı" çerçevesinde başlıca sağlık haklarına yer vermiştir. Başta Anayasamız içeriğinde olmak üzere sağlık haklarına ilişkin birçok düzenleme mevcuttur.
Sağlık çalışanı hakları, kanunlarla korunan ve günümüz gelişmeleriyle şekillenmesi zorunlu olan haklar olup iş güvenliği ve sağlığının temininden, uğranılacak zararlara karşı maddi- manevi korunmaya kadar uzanan geniş bir alanı oluşturmaktadır. Bu hakların çalışan ve vatandaşça bilinmesi, benimsenmesi, gereklerine uygun davranılması ve aykırı davranışın yaptırımının bilinirliğinin sağlanmasında en önemli pay ve görevin basın yayın organlarına düştüğü açıktır.
Basın tarafından sağlık çalışanlarına ait hakların topluma arz edilmesinden önce bu hakların anlaşılabilir şekilde düzenlenmiş olması gerekmektedir. Seneler boyu süren ‘’hak kavramının tanımlanması’’ hukuki sorunu burada kapsamın belirlenmesinde önem arz ettiğinden sağlıkçıların ve hukukçuların işbirliği ile öncelikle hak kriterlerinin tespiti, sınırlarının çizilmesi ve mevcut hakların belirlenmesinin yerinde olacağını düşünüyoruz.
Elbette halihazırda mevzuat ile korumaya alınmış birçok sağlık çalışanı hakkı bulunmaktadır. Bu haklar açısından bilinçlendirme ve olası ihlalleri önleme noktasında; kamu spotları, bilgilendirici el kitapları, reklamlar vb. yöntemler, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ile basın yayın kurumları arasında koordineli bir çalışma etkili olacaktır. Bu amaca hizmet edebilecek Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’na ait Basın Merkezi birimi şu anda aktif olup içerisinde özellikle sağlık çalışanlarına ilişkin son gelişmeler ve duyurular yer almaktadır. Özellikle pandemi döneminde Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından yapılan basın açıklamaları da bahsedilen amaç doğrultusunda geliştirilebilecek niteliktedir.
Basın tarafından mevcut uygulamalar yanında geliştirilmeye açık olan hususlar olduğu ortadadır. Bu amaçla genel olarak sağlık hakları temasıyla hazırlanan ve güncel gelişmeleri içeren mevcut sağlık dergilerinin ulaşılabilirliğinin arttırılması, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’na ait ALO 184 hattının sağlık çalışanı hakları hususunda da bilgilendirme yapabilecek şekilde hukuki destek barındıran bir sistemle yeniden düzenlenmesi ve bu düzenlemeyi anlatan içeriklerin basın organlarınca halka sunulması, sağlık çalışanlarına yönelik özel günlere basın yayın organları tarafından daha ilgili davranılarak, halkın bilgi düzeyini arttırıcı sosyal medya ve yayın içeriklerinin üretilmesinin sağlanması basının sağlık çalışanı hakları bakımından etkin şekilde hizmet verebilmesine katkı sağlayacaktır.
KAYNAKÇA
1-Türk Dil Kurumu Güncel Büyük Sözlük
5- https://www.tihek.gov.tr/saglik-hakki-baglaminda-covid-19-korona-virusu-salgini-hakkinda-basin-aciklamasi/
Comments